Ölüm haberi, çocuğa tanıdığı ve güvende hissettiği bir yakını tarafından verilmelidir. Bu süreçte çocuğun duygularına ve anlayış seviyesine uygun bir şekilde yaklaşmak, yas sürecini sağlıklı geçirebilmesi açısından önemlidir.

Ölümle İlgili Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

• Ölümle ilgili konuşmalardan ve törenlerden çocuğu uzak tutmayın.
• Çocuğun sorularına, gerçek ama basit cevaplar verin.
• Olabildiğince kısa sürede gündelik yaşantıya dönmeye çalışın.
• Okula giden çocukların en kısa sürede eğitime dönmesi onlara iyi gelecektir.
• Şefkat ve ilginizi açık bir biçimde gösterin.
• Size tekrar tekrar sorular sorabilir, her seferinde sabırla yanıtlayın.
• Yanında olduğunuzu ve onu koruyacağınızı hissettirin.
• Size sevgisini göstermesine izin verin.
• Duygularını ifade etmesine fırsat tanıyın.

Çocukların Sorularının Altında Yatan Anlamlar

Bazı durumlarda, çocuğun sorduğu soruların arkasında farklı kaygılar olabilir. Örneğin,

“Babam ne zaman geri gelecek?” sorusunun altında, “Bize kim bakacak?”, “Bizi kim koruyacak?” gibi korkular olabilir.

Bu tür durumlarda şu şekilde bir yanıt verilebilir:

“Yavrum, baban maalesef geri gelmeyecek, biz onu artık göremeyeceğiz ama hep seveceğiz, hep düşüneceğiz. Ama hayatımız çok fazla değişmeyecek. Sen okuluna gideceksin, arkadaşlarınla oyun oynamayı sürdüreceksin. Ben de hep yanında olacağım ve seni koruyacağım.”

Nelere Dikkat Edilmeli?

• Kayıpla ilgili olarak yaşadığınız duyguları paylaşın, ancak çocuğa yük olmayacak şekilde.
• “Metin olmalısın”, “Ağlamamalısın, sen ağlarsan o da üzülür”, “Allah babanı sevdiği için yanına aldı”, “Artık kardeşlerine sen sahip çıkacaksın” gibi ifadelerden kaçının.
• Çocuğun taşıyamayacağı sorumlulukları omzuna yüklemeyin.
• Ölüm olayının, çocuğun o kişiye yönelik herhangi bir kızgınlığı veya öfkesiyle ilişkili olmadığını özellikle vurgulayın.

Cenaze Töreni Konusunda Nasıl Davranılmalı?

• Çocuğa, cenaze töreninin ne olduğu ve neden yapıldığı açıklanmalıdır.
• Cenazeye katılması için ısrarcı olunmamalıdır, ancak eğer çocuk ısrar ediyorsa katılmasında sakınca yoktur.
• Korku içinde olan bir çocuğu cenazeye gitmeye zorlamak doğru değildir.
• Cenazeye gitmek istemeyen bir çocuğun, dua etmesi ya da bir süre sonra kabristana götürülmesi uygun bir alternatif olabilir.

Çocukların yas sürecini sağlıklı bir şekilde yönetebilmeleri için onların duygularını ifade etmelerine fırsat vermek ve onları anlamaya çalışmak büyük önem taşır.